1) Dgs’ye Hazırlanmanın Önemi
Üniversite sınavını atlatıp, meslek yüksekokulları ve açık öğretim ön lisans programlarından mezun olmuş adaylar kariyerini yönlendirmek için ikinci bir şans olarak Dgs düşünebilmektedir. Dikey geçiş süreci, kariyerinde daha bilinçli bir yaş grubunda, daha bilinçli tercihlerle, yeniden bir kariyer başlangıcı olarak düşünülebilir. Üniversite sınavına oranla ders adedi ve konu sayısı olarak Dgs daha az konu ve dersten sorumlu tutulan bir sınavdır; bu ön lisans mezunları için büyük avantajdır. Elbette daha bilinçli çıkılmış bir yol olsa bile Dgs de bir sıralama sınavıdır ve yeterli başarıyı adayların göstermesi her ÖSYM sınavında olduğu gibi şarttır. Yalnızca yeni mezun olmuş ön lisans mezunları değil, ön lisans mezuniyetleri sonrası kariyerine devam etmiş birçok adayda bu sınavda başarıya ulaşmaktadır. Lisansa tamamlama için girilen bu sınavda, elde edilen puan türü tamamlanabilecek bölümler arasından yapılan tercihler sonucunda açıklanmaktadır. Kontenjanlar üniversite sınavındaki kadar yüksek değildir bu sebeple adaylar tamamlama hakkı bulunan tercih edeceği üniversite ve bölümler için yüksek puan almaya gayret etmelidir. Sınava hazırlık süreci uzun bir yol olduğu için dönem dönem sınava hazırlık motivasyonunda dalgalanmalar olağandır. Her zaman çok yüksek motivasyon ile dersin başına oturamayız ya da sihirli bir değnekle bize çalışma isteği gelmesini bekleyemeyiz. Dönemin gerektirdiği çalışmaları yapmak ve sistemli çalışarak yeterli emeği vermek aynı zamanda sınav stresinizi de azaltacaktır.
Dgs Nedir Kimler Başvurabilir?
Dikey Geçiş Sınavı (DGS), meslek yüksekokulları ile açık öğretim ön lisans programlarından mezun olan adayların örgün öğretim lisans programlarına geçiş yapmaları için uygulanan bir ÖSYM sınavıdır. DGS sözel ve sayısal olmak üzere iki bölümden oluşur. Adaylar meslek yüksekokulları veya açık öğretim ön lisans programlarından mezun olduğunda lisans tamamlama için bu sınava katılmaktadır. Toplamda 120 sorudan oluşan DGS’de, adaylara 135 dakikalık bir süre tanınır. Adayların tamamlama yapacakları lisans bölümleri için istenilen önceden belirlenmiş 2 puan türü vardır. Bu puan türleri: Sayısal ve sözeldir. Sınavda başarı getiren ve daha önce başarılı olmuş birçok adayın ortak özelliği, soru kalıplarını iyi analiz etmedir. Dgs için konu ağırlığı diğer ÖSYM sınavlarına göre, yoğun bir konu çalışma yapılmasını gerektirmez. Konu çalışma süreci tamamlandıktan sonra, zamanlarının büyük bir bölümü soru çözümleri ve denemeler ile geçirilerek başarıya ulaşılmaktadır. Adaylar mutlaka çıkmış soru havuzundan konu soru çözümleri yapmalıdır. Ayrıca yıl yıl deneme şeklindeki çıkmış soruları çözüp, soruların analizlerini yapmadan dönemi bitirmemelidir. Sınava hazırlık sürecindeki diğer önemli etken ise zaman yönetimi ve etkili çalışma teknikleridir. DGS için sınavı yetiştirmenin olduğu kadar aynı zamanda konu çalışması, soru çözümü ve deneme dönemlerinin de iyi planlamak için doğru zaman yönetimi gereklidir. Sınavda başarıya giden yol haritasını ve DGS y‘e nasıl çalışılması gerektiğini sizler için açıklayalım.
DGS sistemli bir şekilde nasıl çalışılır?
DGS’de soru çıkan konu listesi diğer ÖSYM sınavlarına göre daha az gözükse bile bu sınav bolca soru çözümü ile konuların pekiştirilmesi gerektiği bir sınavdır. DGS ‘e sistemli bir şekilde çalışmak için mutlaka dönemin özelliklerine göre farklılık gösteren, düzenli uygulanacak bir çalışma programı ile süreç yönetilmelidir. Çalışma programı oluşturma kişinin odaklanma süresini arttırıcı ve aynı zamanda derslerin üst üste geldiğinde sıkıcı hale dönüşmeyecek şekilde planlanmasını içermelidir. Çalışma programı oluştururken dikkat edilmesi gereken konulardan bir diğeri de derslerin sayısal ve sözel dengesinin kurulmasıdır. DGS için sözel, sayısal ve eşit ağırlık puanları ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Aday tamamlama yapacağı bölüme göre ilgili puan türünden hazırlığını sürdürmelidir. Örneğin sayısal puan türü ile alım yapan bir bölüm de tamamlama yapacak aday çalışma düzenindeki ağırlığını mutlaka sayısal bölümdeki matematik geometri ve sayısal mantık konularına yoğunluk verilmelidir. Sayısal puan türü için sınavın sayısal bölümünden çıkartılmış bir netin getirisi sözel bölüme göre daha yüksektir. Yine aynı şekilde sözel puan türü için hazırlık yapan bir adayın sınavı sözel bölümünden çıkartmış olduğu netin puan değeri sözel puan türü için daha yüksek olacaktır. Ancak eşit ağırlık puan türünden alım yapan bir bölümde lisans tamamlama yapacak ada için sözel bölümünde sayısal bölümünde etkisi eşittir.
Ders çalışma programlarında unutulmaması gereken bir diğer konu ise mutlaka düzenli paragraf ve problemler soru çözümlerinin günlük rutinlere eklenmesidir. Sınavın büyük bir soru sayısını oluşturan bu iki konu aynı zamanda odaklanma süresinin artmasına da yardımcı olacaktır. Özellikle düzenli paragraf soru çözümleri Türkçe branş hocaları tarafından da önerilmektedir. Çalışma programları yaparken kapasiteniz için çok hafif ya da sizi çok zorlayan veya yapılması imkânsız görevlerin bulunduğu programlar oluşturulmamalıdır. Amaç kademeli olarak çalışmalarınızdan aldığınız verimi arttırmak kademeli olarak çalışma sürenizin artışını sağlamaktır.
Çalışma programı oluşturma tekniklerini kullanabilmeniz için günlük veya haftalık programlar veya aylık hedefler belirlemeniz gerekmektedir. Yarın hangi dersleri çalışacağınızı hangi konular hakkında soru çözümü yapacağınızı mutlaka bir gün önceden bilmeniz gerektiğini özellikle vurgulamalıyız. Çünkü çalışma yapacağınız gün ne çalışacağını bilememe gereksiz süre kaybına sebep olacaktır. Aynı zamanda bu plansızlık bazı konulara daha fazla zaman açıp bazı konu veya dersleri ihmal etmenizi de uzun vadede doğurmaktadır.
Verimli Ders Çalışma Teknikleri
Verimli ders çalışma denildiğinde akla gelen ilk uygulamalardan biri Nobel ödüllü Fizikçi Feymann ‘nın tekniğidir. Feynmann tekniğinde bir konuyu kavramak için hayatla ilişkilendirmek gerekmektedir. Konunun temel bir özetleme ile başkasına anlatacak gibi zihinde hazırlanması ve pratik anlatım yapılmasıdır. Teknikte birine anlatma aşaması şart değildir kişi konuyu kendi kendine de kaynaklara ve notlara bakmadan aklında kalanlar ile tekrarlayabilir. Bu tekrarlama pekişmeyi sağlayacaktır. Feynmann yöntemi gibi etkili çalışma yöntemlerinden bir diğeri ise özellikle çalışmaya başlanılan ilk aylarda öğrencilere eşlik eden Pomodoro Tekniğidir. Pomodoro tekniği çalışma setleri oluşturarak kişinin mola ile ödüllendirilmesine dayanır.25 dakika çalışma, 5 dakika moladan oluşan, 4 çalışma seti tamamlanır ve büyük mola olan 20-25 dakikalık mola ile çalışma ödüllendirilir.
Yine sınav hazırlık sürecinizde görsel ve işitsel materyallerden faydalanabilirsiniz. Online kurslar, online soru çözüm kampları ya da tekrarlar vb. Teknolojiden faydalanarak öğretmenlere ulaşımı kolaylaştırabilirsiniz. Aktif öğrenme yöntemleri de yine bu dönemde konuların pekişmesini sağlamak için önemlidir. Aktif öğrenme yöntemlerinden problem çözme, kavram haritası, soru cevap gibi yöntemler bu sürece dahil edilebilir.
2) Zaman Yönetimi ve Planlama
Dgs planlamalarının tümünün başlangıcında adayın puan türüne göre çalışmalarının planlanması gelmektedir. DGS için sözel, sayısal ve eşit ağırlık puanları ayrı ayrı hesaplanmaktadır. Aday tamamlama yapacağı bölüme göre ilgili puan türünden hazırlığını sürdürmelidir. Örneğin sayısal puan türü ile alım yapan bir bölüm de tamamlama yapacak aday çalışma düzenindeki ağırlığını mutlaka sayısal bölümdeki matematik geometri ve sayısal mantık konularına yoğunluk verilmelidir. Sayısal puan türü için sınavın sayısal bölümünden çıkartılmış bir netin getirisi sözel bölüme göre daha yüksektir. Yine aynı şekilde sözel puan türü için hazırlık yapan bir adayın sınavı sözel bölümünden çıkartmış olduğu netin puan değeri sözel puan türü için daha yüksek olacaktır. Ancak eşit ağırlık puan türünden alım yapan bir bölümde lisans tamamlama yapacak ada için sözel bölümünde sayısal bölümünde etkisi eşittir. Bu sebeple sınav tarihine kadar zamanı doğru kullanma açısından özellikle sayısal ve sözel bölüm öğrencileri için kendi bölümlerinin getirisinin yüksek olması sebebi ile bu kısma daha çok ağırlık verilmesi şarttır. Tabi ki bu planlama tüm zamanı kendi bölümüne ayırmak değildir.
Dgs ve denemelerde süreyi etkin kullanabilmek birçok aday için zorludur. Çoğunlukla, adaylar sınav süresinin yeterli olmadığından yakınsa bile verilen süre, soru sayısına bölündüğünde çıkan süre 95 saniyedir. Yani bu bir buçuk dakikalık süreç ideal soru çözme süresidir. Çalışma dönemlerimizin tümündeki sınav provalarında ve gerçek sınavda bu ideal süreyi temel almak oldukça önemlidir. Bu sayede sınav için gerekli olan hızlanma sağlanabilecektir. Sınav süresince etkili zaman yönetimi teknikleri başında sorular ile inatlaşmamak gelmektedir. Her ne kadar her bir soru için verilen bir buçuk dakikalık bir süreç olsa da adaylar özellikle mantık sorularında bu süreye sığmakta zorlanır. DGS sık yapılan hatalar içinde birçok adayın sorular ile inatlaşma yanılgısına düşmesi olduğu söylenebilir.
Prokrastinasyonla Mücadele
Prokrastinasyon, bir işi ertelemekten dolayı başlayamamak ve bu erteleme başarısızlık döngüsünü sürekli yaşamak olarak tanımlanabilir. Sınav çalışma döneminde de görülebilen bu semptom bir hastalık değildir. Prokrastinasyon, birçok kişinin karşılaştığı yaygın bir sorundur ve çalışma ya da soru çözme gibi sınav gerekliliklerini erteleyen adaylarda sınav stresinin artışına neden olmaktadır. Erteleme tembellik değildir. Erteleme huyunda kişi yapacağı iş ile ilgili planlar kurar, konuyu önemser ama başlayamaz. Tembellikte ise yapılacak iş önemsenmez. Erteleme huyunun temel sebeplerinden biri yapılacak işle ilgili sahip olunan başaramama ön yargısıdır. Dolayısıyla çözümlerinden biri de bu ön yargıyı aşmaktır. Ertelemeye sebep olan bu duygu ve düşünceler ile kaçınma ortaya çıkar ve hatta bu olumsuz duygulardan uzaklaşmak için kişiler daha mutlu hissedecekleri işlere yönelirler. 2017-2018 yılında İnönü Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrenciler üzerinde yapılan bir çalışmada sosyal medya bağımlılık düzeyi arttıkça ders çalışma konusundaki erteleme yatkınlığının da arttığı görülmüştür. Dolayısıyla sosyal medya bağımlılığından kurtulmak da erteleme huyunuzdan vazgeçmek için ilk adımınız olmalıdır.
Prokrastinasyon ile mücadele için Dgs hazırlık sürecinde profesyonel koçluk desteğinden yardım alabilir ya da düzenli bir program uygulamasına geçebilirsiniz. Profesyonel hazırlanmış bir programda yapacaklarınız belli olduğunda ‘Bugün hangi derse çalışsam?”, “Nasıl yetiştireceğim?’ gibi endişeleri bir kenara bırakarak erteleme huyunuzdan kurtulabilirsiniz. Düzenli ve planlı çalışma motivasyonunuzu da yerine getirecektir. Kütüphaneler gibi toplu çalışma alanlarında herkesi ders çalışıyorken görmekte yine ertelemek yerine sizi harekete geçirecektir.
Önceki Yılların Sorularını Çözmenin Önemi
Dgs sürecinde konu çalışmalarının tamamının bitirilmesi beklenmek yerine sorular ile konu öğrenme süreci pekiştirilmelidir. Planlamanın büyük bir bölümü soru çözüm etkinliklerine ayrılmalıdır. Özellikle çıkmış soru kalıpları iyi analiz edilmelidir. Unutulmamalıdır ki soru çözümlerinde de konulara kısa süreli geri dönüşler tekrarlar ile yapılabilmektedir. Bu sebep ile çıkmış sorulardan faydalanılması gerektiğinin altı en belirgin şekilde çizilmelidir. Başarılı olmak isteyen adaylar özellikle son 10 yılın çıkmış sorularına yoğunlaşmaktadır.
Zayıf noktaları belirleme ve üzerinde çalışmak DGS’ ye katılan adaylar için büyük önem taşımaktadır. DGS denemelerinin analizinin doğru yapılması ile bu belirleme rahatlıkla sağlanabilmektedir. Denemede yanlışların, doğrusunun öğrenilmesi ve sık yanlış yapılan konuların tekrarlanması aşaması adayı netlerinin artışını sağlayacaktır. Çalışma dönemlerimizin tümündeki sınav provalarında ve gerçek sınavda bu ideal süreyi temel almak oldukça önemlidir. Bu sayede sınav için gerekli olan hızlanma sağlanabilecektir.
Sınav süresince hızlanmayı pekiştiren bir diğer unsur ise soru ile inatlaşmamaktır. DGS sık yapılan hatalar içinde birçok adayın sorular ile inatlaşma yanılgısına düşmesi olduğu söylenebilir. İnatla uğraşılmış zaman kaybedilmiş her soru sınavda kolaylıkla çözebileceğiniz bazı soruları görmenize engel olabilecektir. Farklı soru kalıplarını iyi analiz etmek sınavda hızlanmanızı da sağlayacaktır.
Motivasyonu Koruma Yolları
Dikey geçiş ile tamamlamak istediğin bölümü hangi üniversite de okumak istiyorsunuz? İşte cevabınızı, sizi motive etmesi için duvara asmanın tam zamanı. Çünkü hedefine yönelik çalışma yapma motivasyonunuzu kaybetmemeniz için önemli bir etkendir. Gözünüzde çok büyüttüğünüz tüm çalışmalarınız planlama ve önceliklendirmeler ile daha rahat tamamlanabilmektedir. Çok ağır bir tempoda, dinlenme zamanları olmadan, fazlasıyla yorularak; çok uzun bir dönem geçiremeyeceğinizi bilmelisiniz. Özellikle ertelemelere sebep verecek sıkılma dönemlerine, bu gibi motivasyon kayıpları sebep olabilir. Dolayısıyla çalışırken belirli aralıklarla mola vermek, haftalık programlarınızda dinlenme sürelerini ihmal etmemek gerekmektedir. Ayrıca netlerinizi artırdığınız bir denemeniz içinde kendinizi ödüllendirebilirsiniz. Çalışmakta veya anlamakta zorlandığın konuyu, çalışmayı bitirdiğinde bu başarını kutlayabilirsin. Aynı zamanda zor soruları da zamanla cevaplamak için kendine bir başarma süresi tanıyabilirsin. Her zaman konunun hemen bitiminde her soruyu çözebilir halde olmayabilirsin. Gözünü korkutan her çalışmayı bölerek basitleştirmeye çalış ve küçük görevlere dönüştür. Ön yargılarından bu şekilde sıyrılarak başarma motivasyonuna ulaşabileceksin. Sınav hazırlığı boyunca uyku düzeninize mutlaka dikkat edin. Günlük minimum 6 saat mutlaka uyuyun bu sayede uykusuzluğun artırdığı stresi yaşamayın. Molalı çalışmaları ve dinlenme zamanlarını ertelemeyin; rahatlamaya ve dinlenmeye ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Çok kaygılı hissettiğiniz anlarda ya da örneğin deneme sınavları sırasında, odağınızın tamamen dağıldığını fark ettiğiniz anlarda nefes egzersizlerinden faydalanın.
Sıkça Sorulan Sorular
DGS Çalışma Programı Nasıl Olmalı?
Planlı ve düzenli çalışmayı öncelikli alışkanlıklar haline getirmeliyiz. Sınava hazırlık sürecinin bir bütün olduğu ve konu çalışmasının da bu bütünün ilk adımı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Çalışma programlarında, başarılı olmak istediğiniz puan türüne göre çalışma yapmak ve puan getirisine göre önceliklendirmeler mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Sayısal ve sözel bölümler için çalışma stratejileri özellikle ayrı belirlenmelidir. Genel anlamda konu çalışma süreci tamamlandıktan sonra zamanın büyük bir bölümü soru çözümleri ve denemeler ile geçirilmelidir. Soru çözümlerinde denemede dahil olmak üzere yoğun çıkmış soru çözümü içinde zaman belirlemek gerekmektedir. Bunun gibi farklı dönemler için tek bir program değil dönemin gerekliliklerine göre çalışma programlarının düzenlenmesi gerekmektedir.
DGS İçin En Etkili Ders Çalışma Teknikleri Nelerdir?
Etkili öğrenmeyi sağlayabilmek için bilginin kısa süreli hafızadan, uzun süreli hafızaya geçirilmesi gerekmektedir. Öğrenilen bilginin tekrar edilmesi konunun pekişmesini sağlar ve kalıcı hafızaya geçişi başlatmaktadır. Tekrarlarınızı yaparken, zihin haritaları ve kendini kendine anlatma gibi bilginin özünün tekrarlanmasını sağlayan Feynmann tekniğinden de faydalanılabilir. Ayrıca Dgs sınavı için önemli tekniklerden biri de soru üzerinden öğrenme aşamasıdır. Yapılan her yanlışın doğrusu ya da çözümü öğrenilerek ilerlenmelidir. Ayrıca hazırlık sürecinin ilk dönemlerinde, odaklanma süresini arttırmak ve ders çalışmaya başlangıç için pomodoro tekniği kullanılabilir.
Motivasyon Düşüklüğü Nasıl Aşılır?
Sınava hazırlık sürecinin en başında hedef belirleme yıl boyu motivasyonunuzu olabildiğince yüksek tutmanız için önemlidir. Dağılma ve motivasyon düşüklüğü yaşadığınız anlarda hedefinize konsantre olarak amacınızı kendinize hatırlatabilirsiniz. Hedefiniz çok çalışmak olsa bile dinlenme zamanlarını ertelemeyin. Sınava hazırlık süreci uzun bir yol, rahatlamaya ve dinlenmeye ihtiyacınız olduğunu unutmayın.
