Dikey Geçiş Sınavı (DGS), meslek yüksekokulları ile açık öğretim ön lisans programlarından mezun olan adayların örgün öğretim lisans programlarına geçiş yapmaları için uygulanan bir ÖSYM sınavıdır. Her sıralama sınavında olduğu gibi, sınavda tüm soruları cevaplamak için süre sıkıntısı yaşayan öğrenciler bulunmaktadır. DGS sözel ve sayısal olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır ve adaylar özellikle sözel bölümde uzun paragraf soruları ile karşılaşmaktadır. Toplamda 120 sorudan oluşan DGS’de, adaylara 135 dakikalık bir süre tanınır. Dgs’ye katılan adaylar için süre ayarlaması büyük önem taşımaktadır. DGS ve denemelerde süreyi etkin kullanabilmek için birçok aday hızlı okuma ve anlama tekniklerinden faydalanmaktadır. DGS de özellikle soru çözümü ve denemeler sürecinde, okuma hızı ve anlama yeteneğinin geliştirilmesi ile sınava hazırlık süreci daha kolay geçirilebilir. Sınava hazırlık süresinde adaylar sınavın tüm sorularını cevapladıktan sonra boş kalan sorulara geri dönüş yapacak kadar sürede sınavı bitirmeye alışmalıdır. Okuma hızı ve anlama yeteneğinin DGS başarısındaki rolü ile hızlı okuma ve DGS’de konu tekrarı için gerekli olan tekrar teknikleri ve egzersizlerini sizin için özetleyelim.
DGS Hızlı Okuma Teknikleri Anahtar Noktaları
DGS’ye daha önce katılmış birçok aday ve deneme döneminde olan adaylar sınav sürenin yeterli olmadığından yakınmaktadır. DGS için verilen süre, soru sayısına bölündüğünde çıkan süre 95 saniyedir. Yani bu bir buçuk dakikalık süreç ideal soru çözme süresidir ve birçok soru kalıbı için bu sürede sorular çok rahat çözülebilmektedir. Ancak sınav stresi veya odaklanma güçlüğü sorularda oyalanmayı doğurabilir. Çalışma dönemlerimizin tümündeki sınav provalarında ve gerçek sınavda bu ideal süreyi temel almak oldukça önemlidir. Bu sayede sınav için gerekli olan hızlanma sağlanabilecektir. Buna ek olarak hızlı okuma teknikleri ve göz egzersizlerinden faydalanarak daha fazla hızlanmayı sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda hızlı okuma çalışmaları ile sınavın bütününde yetiştirme telaşı yaşamamakta, yine stresin minimum düzeyde kalmasına yardımcı olmaktadır.
Etkili okuma ve anlama stratejileri özellikle konuyu öğrenme, soru çözümü ya da tekrar amaçlı öğrenme yöntemleri gibi farklı amaçlar için yapılmaktadır. Amacımız yalnızca sorularda hızlanmak değil bilgi edinme aşamasında da süreci kısaltmaktır. İki türde de hızlı okumak zamanı verimli kullanmak açısından adaylara kolaylık sağlamaktadır. Anlayarak hızlı okuma yapabilmek için belirli teknikler kullanılmaktadır. Yalnızca daha hızlı okumak değil aynı zamanda bu hız sırasında anlayarak hızlanmayı hedefleyen bazı hızlı okuma teknikleri şunlardır: Esnek okuma, göz ile tarama, seçmeli okuma, kaymağını alarak okuma ve yerini bularak okuma gibi farklı isimlendirilen teknikler ile uygulanabilir. Anlayarak hızlı okumak odaklı eğitimler alınabileceği gibi hızlı okumaya yardımcı olan teknikler ile kendinizi geliştirebilirsiniz. Sınav metinlerinde daha hızlı ve etkili okuma için sürecin başında bu tekniklere önem verilmelidir. Hızlı okuma süreci aynı zamanda mutlaka yapılması gereken egzersizleri de içermektedir.
1.Okuma Hızını Arttırma Yöntemleri
Göz egzersizleri hızlı okumaya giriş için oluşturulmuş dikkat testlerini de içermektedir. Dikkat testlerinin çoğu için gözün algılama açısının genişlemesini sağlamak önem taşımaktadır. Göz hareketi ile egzersiz yapmak hızlı okumanın önemli bir aşamasıdır. Görme alanının genişlemesini sağlamak için sık sık öğreteceğimiz minik göz egzersizinizi yapabilirsiniz. Görüş açınızın önce en soluna sonra en sağına daha sonra en yukarı ve aşağı noktalara bakmaya çalışarak ilk minik egzersizinizi gerçekleştirebilirsiniz. Bu ilk minik egzersizi her gün mutlaka gerçekleştirin
Gözlerinin okuma hızını arttıracak egzersizlerden bir diğeri ise ellerinizi karşıya uzatın ve her iki elinizde de bir parmağınızı havaya kaldırın. Elleriniz ısrarla söz hakkı isteyen bir çocuk gibi olduğunda önce sağ parmağınıza bakın sonra burnunuzun ucuna bakın. Son olarak sol parmağınızın ucuna bakarak bir seti tamamlayın. Bu alıştırmayı en az 1 dakika süresinde her gün 1 kez tekrarlayabilirsiniz. Bu gibi uygulamalarda amaç gözlerinizin sayfa üzerinde hızlıca kaymasını kolaylaştırmaktır. Bu sayede kısa sürede daha çok kelime okumanız mümkün olabilecektir.
Göz egzersizinin yanında önemli bir diğer nokta ise göz yorgunluğunu azaltma teknikleridir. Küçük puntolu ya da farklı renklendirmelerde okuma hızınız istediğiniz noktada olmayabilir. Yalnızca göz egzersizleri yapmak ve teknikleri uygulamak bazen yeterli olmayabilir. Bu uygulamaların en başında ders çalışılan masanın ışıklandırılmasının iyi olması gerektiği yer alabilir. Çünkü loş ışık gözü yormaktadır. Uygun bir çalışma ortamında göz yorgunluğu için şunları yapmalısınız: Sessiz bile olsa sürekli hareket eden bir uyarıcı dikkatinizi dağıtacaktır; uyarıcıları kaldırın. Tüm dijital aletlerden uzak durun. Doğru aydınlatmayı iyi alınmış bir gün ışığı ya da LED ampullerden yararlanarak sağlayabilirsiniz. Işığın sol arka taraftan gelmesi göz yorgunluğunuza engel olabilecek etkenlerdendir; masanızı buna göre konumlandırabilirsiniz. Göz sağlığınızı korumak açısından kitabı düz değil, hafif eğik tutabilirsiniz.
-
Hızlı Okuma Teknikleri
Özellikle Dgs de paragraf anlam konularında kelime gruplamalarından faydalanarak hızlanmayı sağlayabilirsiniz. Hızlı okumanın her aşamasında hangi teknikte olursak olalım sorunun tümünün altı çizilmez. Tüm cümlelerin altını çizerek daha iyi anladığını düşünmek sadece okuma hızınızı düşüren yanlış bir uygulamadır. Okuma hızınızı düşüren, vazgeçmeniz gereken diğer alışkanlıklarından biri de kelime grupları ve cümleleri takip etmek yerine kelime kelime okuma yapmaktır. Tamamen okunulan bilgiye odaklanılmalı ve kelimeler tek tek değil, gruplar halinde okunmalıdır. Tamamen sessiz okuma yapılmalıdır ve dudaklar veya dil ses olmasa bile oynatılmamalıdır. Önce ana başlıklar veya sorularda ise soru kökü okunur. Metinde gerektiğinde yalnızca önemli kelime veya söz öbekleri işaretlenir, önemli bilgiler bu şekilde hızlıca tespit edilir. Özellikle sorularda yapılan bu işaretleme metni derinlemesine anlama ve yorumlama stratejisidir. Metnin hem ana düşüncesine hem yan düşüncelerine odaklanmak yerine yalnızca ana düşünceye odaklanarak diğer fikirleri kaçırmak değil bütünü algılamak gereklidir. Metni anlama sürecinde anahtar kelimelere ve fikirlere odaklanma yöntemleri, öğrenilen bilgiyi yorumlarken farklı özetlemeler yaparak kalıcı öğrenmeyi etkilemektedir.
-
Etkili Not Alma ve Özet Çıkarma
Etkili not alma yöntemleri özellikle anlayarak hızlı okuma ile geçici hafızamızda yer alan bilginin önemini zihnimize anlatmak için yapılan eylemlerdendir. Bu eylemler yaşayarak öğrenme ile bilginin kalıcı hafızaya geçişinin sağlanması için önemlidir. Örneğin, öğretmenin ağzından çıkan her şeyi not almak hem zihninizin konu dinlemeye olan odağını dağıtır hem de zihin karmaşası yaratır. Ayrıca el yorgunluğu da yine bu durumda bolca gözükmektedir. Her şeyi yazmak ya da bilgileri temize geçmek gibi yazarak öğrendiğimizi düşündüğümüz aşamalar aslında bir angaryadır. Çünkü zihin yazarak değil yaşayarak öğrenir. Önemli yerlerin altının çizilmesi, ekstra bilgilerin not alınması da yine yaşayarak öğrenme aşamasında size yardımcı olacaktır. Yine de yazarak çalışmakta ısrarcı olan veya bir özetleme ihtiyacı duyan öğrenciler için zihin şemaları çıkarma ya da kavram haritası oluşturma gibi not alma tekniklerini de süreçlerine yardımcı olmaktadır.
Okuma sırasında etkili not alma teknikleri de yine bilginin kalıcı öğrenme aşaması için faydalanılacak yöntemlerdendir. Bilgileri okurken satırların altını çizmek için kaleme ve not almak için küçük bir kâğıda ihtiyaç duyabilirsiniz. Sonrasında bu notu okuma, kendi özetiniz üzerinden tekrarı gerçekleştirme şeklinde notlarınızdan faydalanabilirsiniz. Tüm konu çalışmalarınızda altını çizmek için kalem ve önemli noktalar için not kağıtlarını yanınızdan eksik etmeyin. Örneğin matematik için bir formüller notu oluşturabilirsiniz.
Önemli bilgileri özetleme ve şematize etme aşamasında en çok faydalanılan tekniklerden biri de zihin haritasıdır belirlenen konunun anahtar kelimeler ve şekiller ile zihinde kalan halinin kâğıda yansıtılmasıdır. Örneğin; Matematik için geometri bölümünde bulunan açılar konusunun zihin haritasını çıkartalım ortada bulunan açılar başlığından. Üçgenler, Çokgenler, Doğru ve Çember için açı bilgileri ile zihin haritası çıkartabiliriz.
Özellikle bilgilerin gruplandırılması ve tekrar edilmesini sağlayan önemli noktalardan bir diğeri ise kavram haritaları oluşturmaktır. Kavram haritaları başlıkların kısa detaylandırılmış halini de içerebilmektedir. Zihin haritaları, soyut bilgi ve düşünceleri görsele döker yani zihnimizde bir özetlemenin yansımasıdır. Kavram haritalarını içerik için bilgi kaynaklarından faydalanarak bilgiyi anlaşılabilir söz öbekleri ile özetleme olarak düşünülebilir. Okunan metinler üzerinden zihin haritaları oluşturma bilgileri görsel olarak düzenleme ve hafızada tutma tekniklerini kişisel planlamalarda, ders çalışma esnasında, problemlere çözüm üretmede kullanabilirsiniz.
4.DGS Hızlı Okuma İçin Pratik Uygulamalar ve Alıştırmalar
Okuma ve anlama pratiklerine en yardımcı çalışma düzenli paragraf soru çözümleri ile yapılabilmektedir. Her gün okuma alışkanlığını pekiştirecek çalışmalar aynı zamanda adayların odaklanma süresinin de artışını sağlamaktadır. Her gün en az 15 paragraf soru çözümü aynı zamanda Türkçe branş öğretmenleri tarafından da özellikle önerilmektedir. Yine konuların tümünün bitmesini beklemeden deneme çözmeye başlanması da önemli uygulamalardandır. Mutlaka süre tutularak çözülmüş denemeler sınav ile ilgili süre ayarlanması için ne kadar hızlı ya da ne kadar yavaş olduğunuz ile ilgili sonucu size net bir şekilde vermektedir. Bu sebep ile sadece derslerdeki bilgi düzeyiniz değil mutlaka hızınızda denemeler sayesinde denetlenmelidir. Hızlı okuma egzersizlerine ve metin anlam stratejilerine ne kadar hızlı başlanırsa hızlı okuma daha kolay pekişecektir.
Sınavın 50 sorusunu oluşturan sözel bölüm için özellikle son yıllarda metinlerin uzunluğu veya sınavın sayısal bölümünde bulunan problemler için yine hızlı okumadan çok net bir şekilde faydalanılabilmektedir. Tabi ki sınavın genel bütününde de her soru için sürenin bölündüğünde ortaya çıkan ideal süreden kolaylıkla bu tekniklerle daha kısa sürede soru cevaplanabilmektedir. Aynı zamanda hızlı okuma sayesinde adaylar yetiştirme telaşı duymayarak stres faktörünü daha kolay denetim altında tutabilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
DGS ‘De Okuma Hızını Nasıl Arttırabilirim?
Dgs okuma teknikleri hızlı okuma açısından metnin bütünü algılamayı sağlamaktadır. Tekniklerin hiçbir aşamasında sorunun tümünün altı çizilmez. Kelime grupları ve cümleleri takip ederek ilerlenmelidir. Kelimeler tek tek değil, gruplar halinde okunmalıdır. Tamamen sessiz okuma yapılmalıdır. Metni dışarıdan sessiz ama içinden tümünü kelime kelime okuma alışkanlığı bırakılmalıdır. Gün gün sık tekrarlanan göz egzersizleri yapılmalıdır. Uzun paragraf sorularında bütünün algılanmasının önemini daha rahat görebilmekteyiz. Ayrıca hızlı bir tarama ile soru önceliklendirme yaparken bu tekniklerden faydalanılmaktadır.
Sınav Metinlerini Daha Etkili Nasıl Anlayabilirim?
Satırları kalemle veya parmakla takip etmek ya da tüm metni daha iyi anlamak için metnin tümünün altını çizmek doğru değildir. Önce ana başlıkları veya sorular için soru kökü okunur. Metnin içinde gerektiğinde yalnızca önemli kelime veya söz öbekleri işaretlenmelidir. Metnin yalnızca ana düşüncesine değil bütünü algılayarak ilerlenmelidir. Tam bir odaklanma sağlanarak metin hızlı şekilde gözden geçirilebilir ya da kelime gruplandırılması yapılabilir.
Hızlı Okuma Teknikleri Sınav Başarısını Nasıl Etkiler?
Sınav süresinde yetiştirmekte zorlanan adaylar için hızlı okuma teknikleri adayın hem hızlanmasını hem de doğru odaklanarak bütünü doğru algılamasını sağlamaktadır. Sınav stresi, odaklanma güçlüğü sorularda oyalanmayı ya da soru ile inatlaşmayı çok fazla yaşayan adaylar için mutlaka değerlendirilmelidir. Aynı zamanda hızlı okuma sayesinde adaylar yetiştirme telaşı duymayarak stres faktörünü daha kolay denetim altında tutabilmektedir.
