Hafıza Nedir?
Basitçe, hafıza daha önce yaşadığınız ya da öğrendiğiniz akılsal aktiviteleri hatırlamaktır. Hafıza beynin fiziksel yapısının değişmesine neden olan karışık elektrik sinyallerinin deposudur. Bilgilerin hafızada uzun ya da kısa süre kalması o olayın beyne nasıl kabul edildiği ile ilgilidir.
Kısa Süreli Hafıza
Kısa süreli hafızamızda depolanan bilgiler hızlı bir şekilde değişime meyillidir. Fakat yaklaşık olarak yedi tane bilgiyi aynı anda depolayabilir. Yeni veri orda kayıtlı ne varsa onun yerine geçebilir. Sonuç olarak kısa süreli hafıza kolayca kaybedilebilir.
Uzun Süreli Hafıza
Bu hafıza uzun süre saklanabilen bilgilerin depolandığı alandır. Hayatımızda önemli yere sahip bilgiler, sık tekrarlanan bilgiler gibi bilgiler burada kaydedilir ve uzun süre kalıcılığını korur.
Hafızayı Güçlendirmek ve Kalıcı Öğrenme Sağlamak İçin Neler Yapabiliriz?
Görsel İmgelerden Yararlanın
Bir kişinin ismi gibi yeni bir bilgi öğrendiğinizde aklınızda bir görüntü oluşturun. Bu görüntüler, bilginin unutulmasını önlemeye yardımcı olur.
Not Alın
Yeni öğrendiğiniz bilgileri hatırlamakta zorlanıyorsanız, bunları listeleyerek görebileceğiniz bir yere asın. Listeniz önemli bilgileri size hatırlatacaktır.
Konsantre Olun
Konsantre olun ve rahatlayın. Birçok çevresel etken, dikkatinizi dağıtabilir. Bir şey hatırlamak istediğinizde, hatırlanması gereken öğeler üzerinde konsantre olun. Yeni bir bilgi öğrenirken o bilgiye yoğunlaşın ve dikkat dağıtıcı faktörleri önleyin.
Bütün gün boyunca yeni bilgiler nöronlar arasındaki yollarla beyninize girer. Ancak konsantre olmayı bırakmazsanız o bilgi bir kulağınızdan girer diğerinden çıkar. Eğer dikkatli bir şekilde odaklanırsanız hatırlamaya çalıştığınız bilgi beyninize kodlanır.
Yüksek Sesle Tekrarlayın
Yüksek sesle bilgileri tekrarlayarak hafızaya kaydedin. Örneğin; Orta Asya’da kurulan ilk Türk devleti Asya Hun İmparatorluğu’dur. Bu yöntem unutmanıza engel olacaktır.
Kodlama Yönteminden Yararlanın
Bir şeyi kodlamak için yeterince konsantre olursanız hipokampiniz bu bilgiyi uzun süreli hafızaya almak için sinyal gönderir. Eğer bu bilgi daha önceden bildiğiniz bir şey ile ilgiliyse daha kolay olur ya da duygusal bir tepki vermenize neden olur.
Yeni Bilgileri Daha Önce Öğrendikleriniz ile Eşleştirin
Aşina olmadığınız bir konu üzerine çalışırken bu yeni bilgilerle daha önce bildikleriniz arasında nasıl bir bağlantı kurabileceğinizi düşünün. Yeni fikirlerle önceden var olan hatıralar arasında ilişkiler kurarak yeni öğrenilen bilginin hatırlanmasını önemli ölçüde kolaylaştırabilirsiniz.
Çalışmalarınızı Zamana Yayın
Bjork’a (2001) göre, çalışmaların zamana yayılarak birkaç seans halinde gerçekleştirilmesi bilgilerin beyine düzgün ve yeterli bir şekilde işlenmesini sağlar. Yapılan araştırmalar; düzenli ders çalışan öğrencilerin öğrendiklerini, sınav öncesinde saatler boyu çalışan öğrencilere kıyasla çok daha uzun süre boyunca hatırladıklarını göstermiştir.
Görselleştirme Tekniğini Kullanın
Birçok insan, üzerinde çalıştığı bilgileri görselleştirerek hafızalarına kaydeder. Çalışmanız gereken metinler üzerindeki resim, grafik ve tablolara odaklanmaya önem gösterin. Eğer size yardımı dokunacak görsel ipuçları yoksa, bunları kendiniz oluşturmaya çalışın. Notlarınıza bağlı tablolar ve grafikler çizin, birbiriyle ilişkili bilgileri gruplandırmak için farklı renkte keçeli kalemler kullanın.
