Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES), yurt içi lisansüstü eğitimi başvurularında ve yurt içi akademik personel ilanlarına başvurularda esas alınan sınavlardan birisidir. İlkbahar, yaz ve sonbahar olmak üzere senede üç defa gerçekleştirilen ALES sözel ve sayısal olmak üzere iki bölümden oluşur. Toplamda 100 sorudan oluşan ALES, saat 10:15’te başlar ve adaylara cevaplamak 150 dakika (2,5 saat) süre tanınır. ALES’e katılan adayların büyük bir çoğunluğu, sınav için kendilerine verilen bu sürenin yeterli olmadığından yakınır. Birçok aday, ilgili süre içerisinde, kitapçıktaki bütün soruları göremeden sınavın sonlandığını dile getirir. Sınav kitapçığı yayımlandıktan sonra ise çözebileceği fakat yetiştiremediği için göremediği soruları görerek büyük bir üzüntü yaşarlar. Sınava tabi olan her aday için en kötü sahne, çözebileceği fakat süresi yetmediği için bakamadığı soruları, sınavdan sonra karşısında görmektir.
Dolayısıyla ALES’te bir soruyu doğru yanıtlamak kadar ideal bir süre içerisinde yanıtlamak da bir o kadar önemlidir. Verilen süre, soru sayısına bölündüğünde bu ideal sürenin 90 saniye yani bir buçuk dakika olduğunu görürüz. Çalışmalarımızı yürütürken bu ideal süreyi temel almak oldukça önemlidir. Öte yandan bu hıza ulaşmada aceleci olmak, gereksiz bir motivasyon kaybına uğratacağından dolayı oldukça sabırlı olunmalıdır. Peki, ne yapılmalıdır?
“Ne yapılmalıdır?” sorusuna yanıt ararken temel alınacak husus, bu sınavda yüksek puanlar elde etmiş adayların ne yaptığını sorgulamaktır. Başarılı adayların ortak özelliği, sürekli olarak konu çalışması yapmış olmaları değildir. Başarılı adaylar, zamanlarının büyük bir bölümünü soru çözdüklerini ve bunu yaparken de belirli bir süreyi esas aldıklarını dile getirmektedirler. Seçtikleri sorular, özellikle daha önceki yıllarda gerçekleştirilmiş olan ALES’lerde sorulmuş sorulardır. ALES (yıllar önceki ismiyle LES), ÖSYM tarafından uzun yıllardır yapılan bir sınav olmasından dolayı, soru envanteri oldukça zengindir. Dolayısıyla geçmiş yıllara ilişkin sorular konusunda oldukça zengin bir soru havuzu vardır. Adaylar, çalışmalarını yürütürken bu soru havuzundan yararlanmalıdır.
Öte yandan sınava hazırlık sürecinin bir bütün olduğu ve konu çalışmasının da bu bütünün bir parçası olduğu gözden kaçırılmaması gereken bir husustur. Dolayısıyla hazırlığın ilk aşaması konulara yönelik eksikliklerin süratli bir şekilde giderilmesidir. Fakat hazırlık sürecinin bu aşaması oldukça kısa sürmeli ve zamanın büyük bir bölümü soru çözüm etkinliklerine ayrılmalıdır. Unutulmamalıdır ki soru çözümlerinde de konulara kısa süreli geri dönüşler yapılabilmektedir. Böylece konulara ilişkin bilgilerimiz, soru çözmek suretiyle sınav tarihine kadar güncelliğini koruyabilmektedir.
Son olarak, ALES’e hazırlanan aday, hangi puan türünde sınava hazırlanması gerektiği konusunda önceden bilgi sahibi olmalı ve çalışmalarını yürütürken öncelik sıralamasını bu puan türüne göre saptamalıdır. Bununla birlikte sınavın bir bütün olduğu ve dolayısıyla da sadece tek bir alanda sağlanan başarının yeterli olmadığı da hesaba katılmalıdır.
